در نشست «حکمت عملی؛ چیستی، مبانی و روش‌ها» مطرح شد: ظلم در چه جامعه‌ای بروز می‌کند؟
تاریخ انتشار: ۲۷ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۷۰۹۰۶
به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری فارس، پروفسور محمد لگنهاوزن استاد پیشکسوت فلسفه در نشست «حکمت عملی؛ چیستی، مبانی و روش‌ها» که امروز سه‌شنبه ۲۷ دی‌ماه از سوی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد، گفت: بیش از سی سال پیش سخنرانی در خصوص حکمت عملی داشتیم. کارلا بگنولی فیلسوف ایتالیایی است که بنظرم دیدگاه جالبی تحت عنوان حکمت عملی در کانت و هگل دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حکمت عملی هنجارهای اجتماعی را مشخص می‌کند
وی ادامه داد: به بایدها و هنجارهای جامعه توجه کنیم، اگر کسی حکمت عملی دارد می‌تواند تشخیص دهد که هنجارهای اجتماعی چیست و رفتارهای خودش را نسبت با آن تنظیم می‌کند، در نتیجه نسبی‌گرایی وضع می‌شود. هگل داستانی درخصوص پیشرفت دارد و جامعه‌های مختلف بر اساس آن به عنوان روح مطلق نامیده می‌شوند.
این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه خانم بگنولی استادی از دانشگاهی ایتالیاست و تئوری را به زبان ایتالیایی شرح داده و نظریه‌ای به زبان مسئولیت در سال ۲۰۲۲ چاپ کرده است گفت: در دهه ایشان به ارزش انسان‌ها به عنوان منشأ ادعای صحیح پرداخته شد. در میان مطبوعات آثار ایشان در خصوص موضوعات اخلاق و فرا اخلاق و فلسفه اجتماعی و تعقل اجتماعی صحبت بسیاری شده است.
وی در خصوص «چه چیزی» از هگل در مقالات خود صحبت می‌کند، می‌گوید: هگل چند اشکال دارد و درخصوص نظام اخلاقی، اجتماعی و فکری و به عنوان صحنه‌ای که در جریان پویا و در حال حرکت است را می‌توانیم از دیدگاه هگل بررسی کنیم.
نشانه‌های حکمت عملی ابزاری در ارتباط‌مان است
وی ادامه داد: عقل انتزاعی در نظریه هگل نیست بلکه در کشمکش زندگی ما وجود دارد. بگنولی خودش را کانتی معرفی می‌کند ولی به اشکالات او هم اشاراتی دارد. ادعای این بانو این است که اصلاحات بر اساس تفسیرهای نادرستی از کانت شده است. عقل به تنهایی خودش می‌تواند تعیین کند چه چیزی درست است یا نه اما بگنولی می‌گوید که این خودمختاری باید به عنوان قانونی مطرح شده و در خصوص آن صحبت شود. از انجایی که ما محدود و زمان مدار هستیم حکمت عملی برای ما مسأله‌ای است که مفاهیمی مثل انگیزه و قانون را در ارتباطات با دیگران استفاده می‌کنیم.
پروفسور لگنهاوزن در ادامه بحث‌های کانت که به خود برمی‌گردد، گفت: کانت می‌گوید این خودمختاری برای سازگاری با طبیعت و روانشناسی جدید است. خود مختاری جایگاهی است که جامع اخلاقیات را با هم ترکیب می‌کند. کانت همچنین در خصوص هیجانات و احساسات در زندگی اخلاقی سخنانی دارد.
احساسات انسان به عنوان یک نیروی ضد عقل نیست
وی ادامه داد: در کانت و خیلی از فیلسوفان کلاسیک احساسات و هیجان‌ها چیزی است که عقل ما باید کنترل کند و آنها به تنهایی ما را گمراه می‌کنند اما بگنولی می‌گوید احساسات و هیجانات صرفاً عامل بد نیستند و ما را کمک می‌کند. اول باید متوجه شویم که ما آدم احساساتی هستیم هرچقد که می‌خواهیم و عاقل شویم ولی باز هم احساسات اثر دارد و این اثرات احساسات انسان است که راه را برای ارتباط با دیگران باز می‌کند. ما نباید به عنوان یک نیروی ضد عقل به احساساتمان نگاه کنیم، بلکه باید به عنوان فرصت به آنها بنگریم. به این دلیل که این عواطف موضوع شکست پذیری را مطرح می‌کند.
عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی، پژوهشی امام خمینی (ره) گفت: عواطفی که ما داریم ذاتاً اجتماعی است و احساسات چیزی است که ما استفاده می‌کنیم و چون ما هنجار را جمع می‌کنیم و این را ربط‌های مارا بر اساس هنجارهایی که در جامعه هستند تنظیم می‌کند.
وی ادامه داد: ما باید حکمت عملی را به عنوان یک فضیلت تعریف کنیم. فضیلتی که به ما توان، تشخیص و قوه تصمیم گیری برای عمل‌هایمان می‌دهد. ما می‌توانیم برای دلایل عمل و کار خود استفاده کنیم و از آنجایی که دلایل به ما انگیزه می‌دهد برای همین به رسمیت شناخته شده می‌شود. ما همدیگر را مسئول میدانیم و به همین دلیل انگیز ه داریم که هنجارها را تقویت کنیم. بهایش این است که ما باید رعایت کنیم.
ظلم در چه جامعه‌ای بروز می‌کند؟
پروفسور لگنهاوزن ادامه داد: بگنولی با سوالی که مطرح می‌کند و می‌گوید: چرا ما می‌گوییم از لحاظ اخلاقی این استاد برتری دارد؟ بخش‌هایی از این اصول معرفت اخلاقی چطور است؟ در این نظریه بگنولی نقش علما را نقد می‌کند. علما اساتید ما در امور اخلاقی هستند ولی علمای ما دلیل برای انجام فعالیت‌ها و توضیح المسائل می‌دهند و عوام مردم حوصله دلیل‌شناسی ندارند و بگنولی این امر را خطرناک می‌داند. چرا که گروه‌هایی که در حاشیه هستند به این صحنه عالم بودن نمی‌رسند و جامعه تنها به این دسته محدود می‌شود و در نتیجه خلأی به وجود می‌آید که منجر به ظلم خواهد شد.
حجت عقلی و هنجارهای جامعه چگونه معنی پیدا می‌کند
وی با بیان اینکه مساله مورد مناقشه این است که چطور استانداردها و هنجارها که حکیم‌ها و علمای اسلام دارند می‌توانند حجت عقلی شوند؟ افزود: بگنولی نظریه پرداز کانتی است که آن را بر اساس بحث و گفت‌وگو با دیگران برای کار درست و تعیین ملاک‌ها لازم بر حجت عقلی می‌داند. در این زمینه حکمت عملی می‌تواند اثر داشته باشد و ما می‌خواهیم بگوییم آن حجت است. با توجه به این تعریف تعقل عملی یک فعالیت جاری و با همکاری دیگران است و فاعل‌ها به عنوان مسئول متقابل با هم ارتباط دارند.
وی در پایان گفت: مرحله بعد از عقل روح است و ما فقط می‌توانیم جامعه منسجم را طبق هنجارها وقتی از مرحله عقل عبور می‌کند و به روح می‌رسد داشته باشیم. مرحله روح برای هگل این است که همه شونده‌ها احساس داشته و وابسته به نظام بوده و می‌خواهند جان را فدای او کنند. حال سوال اینجاست که در چه جامعه‌ای چنین چیزی پیدا می‌شود؟ در جامعه امروز چنین چیزی پیدا نمی‌شود. پس چه کار باید بکنیم؟ ما باید عقب نشینی کنیم و به چیزی که عقل می‌گوید اتکا کرده و به فلسفه کانت برگردیم. در این بازگشت باید کانت اصلاح شده و توجه به احساسات و عواطف و شکست‌پذیری آنها نیز داشته باشیم.
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: فلسفه هگل محمد لگنهاوزن داشته باشیم حکمت عملی بر اساس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۷۰۹۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رسانه‌ها مشکلات را با رعایت اخلاق منعکس کنند
ایسنا/چهارمحال و بختیاری امام جمعه شهرکرد گفت: رسانه‌ها و مطبوعات موظفند که مسائل و مشکلات را با رعایت اخلاق منعکس کنند، به ویژه در این دولت که مسئولان حضور میدانی دارند، باید مطالبات مردم به ویژه در بحث مسکن، راه‌ها، مصوبات سفر و ... کاملا سالم، درست و با هم‌افزایی مطرح شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی نکونام هفتم اردیبهشت‌ماه در خطبه‌های نماز جمعه این هفته شهرکرد با بیان اینکه امروز در جامعه بین‌الملل شاهد تغییر و تحولات هستیم، اظهار کرد: بعد از وقایع مختلف نگاه افراد تغییر پیدا کرد، به طوری‌که در آمریکا دانشگاه‌های معتبر علیه حکومت خود و در راستای حمایت از فلسطین و غزه حرکت‌هایی انجام داده و شعارهایی را سر می‌دهند.
وی افزود: با این حرکت‌ها هراس وجود آمریکا را فرا گرفته البته در اروپا نیز این گونه اتفاقات در حال رخ دادن است، این امر نشان از قدرت و اقتدار جمهوری اسلامی است، جمهوری اسلامی اقتدار را در جامعه ایجاد کرده که نمی‌توان ساده از آن گذشت و این حرکت تا جایی پیش می‌رود که به مقصد خود برسد.
امام جمعه شهرکرد با اشاره به روز ورزش زورخانه‌ای، تصریح کرد: این ورزش یکی از ورزش‌های سالم و مورد توجه بسیاری از افراد است که باید نگاه قوی‌تر و جامع‌تری به این ورزش صورت گیرد، گرچه مشکلاتی همچون نبود زورخانه در مرکز استان از مشکلات این جامعه ورزشی بود که در سفر وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بیان شد تا تلاش در راستای دایر شدن زورخانه‌ای در مرکز استان انجام شود که پذیرفتند و باید پیگیری‌ها در این راستا صورت گیرد تا مشکل جامعه زورخانه‌ای برطرف شود.
نکونام به اشاره به روز ایمنی حمل و نقل، بیان کرد: ایمنی حمل و نقل و راه‌ها از جمله مسائل مهم است، سال‌هاست راه‌های مواصلاتی به دلیل مشکلات با تصادفات و ضایعات انسانی و اقتصادی مواجه است که باید این بحث هر چه بیشتر دنبال و ایمنی حاکم شود.
امام جمعه شهرکرد با اشاره به روز شوراها و ضرورت توجه به این امر، اضافه کرد: شوراها یکی از مسائل مهم و از ظرفیت‌های نظام اسلامی است، مسئله شعار سال نشان از حضور مردم در عرصه‌های مختلف به صورت همه‌جانبه است، اما گاهی گلایه‌هایی در مورد مطرح نکردن مطالبات مردم مطرح می‌شود که باید شوراها واقعیات را مطرح کنند، همچنین مسئولان نسبت به شوراها عنایت لازم را داشته باشند تا با همدلی و همکاری مشکلات مردم رفع شود.
نکونام با اشاره به روز معلم و شهادت شهید مطهری، بیان کرد: شهید مطهری الگوی تمام عیار، شخصیتی جامع، موثر و مفید برای جامعه به ویژه فرهنگیان است، امروز فرهنگیان با انگیزه در صحنه حاضرند اما ضرورت‌ها بیش از پیش است.
وی ادامه داد: تربیت نسل جوان و نوجوان، جهت‌دهی فکری، اخلاقی، علمی و ایمانی آنها کاری است که عمده آن در آموزش و پرورش و به دست معلمان شکل می‌گیرد که باید انگیزه لازم در معلمان ایجاد شود کما اینکه خلاءهایی وجود دارد که باید رفع شوند، بنابراین معلمان باید باانگیزه کافی تربیت نسل جوان و نوجوان را مفید و کارا انجام دهند.
نماینده ولی فقیه در چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه نماز جمعه پایگاه مردمی و حامی قدرت است، تصریح کرد: سخن اصلی در این پایگاه‌ها سخن مردم است، مواضع امام جمعه از مواضع رهبری اخذ می‌شود و باید خط مشی رهبری دنبال شود، در مواضع مقام معظم رهبری مطالبات مردم بیان می‌شود به گونه‌ای که ائمه جمعه باید حرف دل مردم را بیان کنند و باید اجازه دهند با رعایت موازین، اخلاق و حفظ حریم و حرمت مسئولان مطالبات بیان شود و با سعه صدر پیگیر و شنوای مطالبات مردم باشند.
نکونام با اشاره به روز جهانی کار و کارگر و روز جهانی مطبوعات، افزود: در جلسه‌ای که با برخی از تشکل‌های کارگری داشتم عمده حرف آنها این بود که باید حرف‌های ما توسط مسئولان شنیده شود و مسئولان فرصت‌هایی را ایجاد کنند تا آنها بتوانند رو در رو مطالب خود را بیان و خلاءها پر شود، در صورتی که مشکلات آنها برطرف نشد بهترین مکان نماز جمعه است، با اخلاق و با رعایت نظم و موازین مختلف مطالب بیان تا مشکلات رفع شود.
وی گفت: کارگر باید با نشاط و محیط کار با نشاطی را داشته و به آینده خود امیدوار باشد تا جهشی که مقام معظم رهبری بیان کردند محقق شود، از طرفی رسانه‌ها و مطبوعات موظفند که مسائل و مشکلات را با رعایت اخلاق منعکس کنند، به ویژه در این دولت که مسئولان حضور میدانی دارند، باید مطالبات مردم به ویژه در بحث مسکن، راه‌ها، مصوبات سفر و ... کاملا سالم، درست و با هم‌افزایی مطرح شود.
انتهای پیام
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد